نشریه 144 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

تسهیلات پیاده روی

پیاده روی جایگاه برجسته ای در سیستم حمل و نقل شهری دارد و بخش عمده ای از سفرهای شهری بصورت پیاده انجام می شود. سیستم پیاده در مقایسه با سایر سیستم های حمل و نقل شهری از خصوصیات و مزایای منحصر به فردی برخوردار است که از جمله آنها می توان به انعطاف پذیری، ارزانی، مصرف انرژی کمتر، هماهنگی با ملاحظات زیست محیطی و … اشاره نمود، بنابراین فراهم آوردن تسهیلات پیاده روی میتواند بخش عمده ای از نیازهای حمل و نقل و جا به جایی را برطرف سازد.

پیاده روی طبیعی ترین شکل جا به جایی است و طبیعتاً باید ایمن ترین و راحت ترین آن نیز باشد. با وجود این در شهرهای امروزین مه که به تمام معنا مسخر وسایل نقلیه شده اند پیاده روی مورد کم توجهی و پیاده مورد ستم مضاعف قرار گرفته است و دامنه این موضوع در حدی گسترش یافته که هویت پیاده بعنوان یکی از مهمترین ارکان سیستم حمل و نقل شهری مخدوش و پیاده فاقد جایگاهی در خور و شایسته در نظام ترافیک شده است. از یکسو امکانات و تسهیلات تخصیص یافته به سیستم پیاده روی آنقدر ناچیز است که به هیچ روی تناسبی با جایگاه و سهم آن در حمل و نقل شهری ندارد و از سوی دیگر بعلت پایین بودن سطح عمومی آموزش و آگاهی های ترافیکی، پیاده حقوق حقه خویش را پایمال یافته و گاهی خود نیز بعنوان متخلف در صحنه های مختلف ترافیکی ظاهر می شود.

بدیهی است وضعیت فعلی سیستم پیاده روی که حاصل سالها بی برنامگی و بی توجهی نسبت به مسائل سیستم پیاده از طرف مسئولین، برنامه ریزیان و طراحان میباشد را نمیتوان جز از طریق یک برنامه ریزی جامع و هماهنگ بهبود بخشید. این برنامه باید لزوما کلیه جنبه های مرتبط با برنامه ریزی، طراحی و مدیریت سیستم را در بر گیرد و یکی از مهمترین اقدامات زیربنایی در این راستا تدوین اصول و معیارهای فنی مربوطه است.

معمولا تدوین اصول، ضوابط و معیارهای فنی در هر رشته بر بستری از تجربیات حرفه ای و بر شالوده ای از مطالعات و پژوهشهای قبلی استوار میگردد، اما در شرایطی که فقر مطلق از نظر اطلاعات و آمار، سوابق مطالعاتی و پژوهشی، کتب و منابع داخلی و خارجی حاکم باشد دشواری این وظائف دهها برابر افزون میگردد.

در رابطه با موضوع پیاده روی و پیاده نیز با یک چنین وضعی مواجه هستیم. مطالعات و پژوهش های انجام شده در این زمینه در داخل کشور از تعداد انگشتان یکدست نیز تجاوز نمی کند. آمار و اطلاعات موجود نیز آنقدر ناقص و ناپیوسته است که استنباط از آنها به دشواری امکانپذیر است. از نظر قوانین و مقررات حقوقی و راهنمایی و رانندگی نیز وضعیت پیاده دارای وضوح کامل نمی باشد و حقوق و وظایف پیاده و سواره به روشنی مورد بحث قرار نگرفته است. 

نشریه 144 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

نشریه 144 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با عنوان « تسهیلات پیاده روی » که در سه جلد تهیه و تنظیم شده است .

یک پروژه پژوهشی- مطالعاتی است که هدف آن ارائه مبانی فنی، اصول و ضوابط کلی و دستورالعمل های پیشنهادی مربوط به برنامه ریزی و طراحی و مدیریت سیستم پیاده روی است به گونه ای که بتواند بعنوان یک راهنما مورد استفاده برنامه ریزان و طراحان و مدیران تسهیلات پیاده روی قرار گیرد.

محوری برای هماهنگی بیشتر میان کلیه سازمانها و مؤسسات ذیربط در مسائل پیاده روی باشد و نهایتاً زمینه ارتقاء فرهنگ و تسهیلات پیاده روی را فراهم نماید.

تسهیلات پیاده روی– جلد اول- مبانی فنی (نشریه 1-144 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور)

جلدو اول این نشریه که به مبانی فنی برنامه ریزی، طراحی و مدیریت تسهیلات پیاده روی پرداخته است شامل یازده فصل به شرح زیر میباشد:

فصل اول- کلیات

فصل دوم- برنامه ریزی سیستم پیاده

فصل سوم- ویژگی های عابر پیاده

فصل چهارم- ویژگی های جریان ترافیک پیاده

فصل پنجم- طراحی تسهیلات پیاده روی

فصل ششم- گذرهای پیاده

فصل هفتم- ایمنی پیاده

فصل هشتم- آموزش ایمنی ترافیک

فصل نهم- علائم و وسایل کنترل ترافیک پیاده

فصل دهم- مدیریت و نگهداری سیستم پیاده

فصل یازدهم- سایر ملاحظات

تسهیلات پیاده روی- جلد دوم- توصیه‌ها و معیارهای فنی (نشریه 2-144 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور)

جلد دوم این نشریه که به توصیه‌ها و معیارهای فنی برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت تسهیلات پیاده‌روی پرداخته است شامل چهر فصل به شرح زیر می‌باشد.

فصل اول- کلیات

فصل دوم- برنامه‌ریزی تسهیلات پیاده‌روی

فصل سوم- ضوابط طراحی تسهیلات پیاده‌روی

فصل چهارم- مدیریت سیستم پیاده

تسهیلات پیاده‌روی- جلد سوم-  سوابق مطالعات (نشریه 3-144 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور)

جلد سوم این نشریه که به سوابق مطالعات پروژه عابر پیاده پرداخته است شامل سه بخش به شرح زیر می باشد:

بخش اول- اندازه گیری پارامترهای جریان ترافیک پیاده

بخش دوم- مطالعه خصوصیات رفتاری و مسائل عابرین پیاده

بخش سوم- قوانین و مقررات سیستم پیاده